Ji Polatliya Enqerê heta Cîhanbeyliya Konyayê çendek sed sal berê kurd ji gelek bajarên herêmê di encama politikayên asimilasyonê de hatin sirgûnkirin û li van bajar, navçe û bajaroke anatolyaya Navîn hatin bi cihkirin.
Ji sed salî zêdetire ku kurdên li van deran hatine bicihkirin bi israrî dev ji çand, orf û adet û zimanê xwe bernedanin. Ligel hemû politikayên tunekirinê yên asimilasyonê jî ew li ser ziman û çanda xwe mane.
Kurdên anatolyaya Navîn bi salane ku hem koverên mîna Bîrnebûn û hem jî herî dawiyê bi navê Komeleya Ziman, Çand û Hunera Konê saziyeke ziman li Kulu-Cîhanbeylîya Konyayê vekirin.
Têkildarî kar, xebat û armanca Komeleya Konê hevseroka wê Elîf Dogan bi bianetê re axivî.
"Em xebatên ziman, çand û hunerê dikin"
Di destpêka axaftina xwe de Doganê diyar ku navê saziyê ji kon tê û wiha got: “Wexta mezinên me ji Kurdistanê hatin bajarê Konyayê, kon vegirtin. Jîyana wan di bin konan da derbas bû. Ji ber vê yekê kon ji bo me tiştekî çandî ye. Em xebatên ziman, çand û hunerê dikin. Xebatên me xizmeta nasnameya me dike.”
“Zarokên niha bi kurdî naaxivin”
Yek ji damezrînera Komeleyê Doganê bal kişand ser armanca bi avakirina komeleyeke ziman û wiha pê de çû: “ Zimanê me, çanda me li ber wendabûyînê ye. Zarokên niha bi kurdî neaxivin. Jîyana dapîr û bapîrên xwe çawa derbas bûye nizanin. Em dizanin lê belê em nifşa dawî ne. Yên piştî me tên nizanin. Ji ber vê komeleya ziman çand û hunerê erka me bû.”
“Çalakyiyên me bi qerebalixî derbas dibin”
Elifê destnîşan kir ku li cihekî wek Anatolyeya Navîn kar û xebatên bi zimanê dayikê rastî eleqeyeke mezin tê û got: “ Em li navçeya Qulekê (Kulu) ne. Gelê me li vir zêde ne. Ji bo vê çalakîyên ku em dikin bi qerebalixî derbas dibin. Beşdarî her çalakîyê dibin. Herdem piştgirîya me dikin.”
‘Ziman dergûşa nasnameyê ye’
Di dawiya axaftina xwe de hevseroka Komeleya Zimanû Çandê ya Konê Elif Doganê ev tişt anî ziman: Ji ber her tiştî tirsa windabûyîna zimên li ser me ye. Li ser xelkê me ye. Ber her tiştî beşdarîya çalakîyên ji bo zimên dibin. Ew jî dizanin ziman dergûşa nasnameyê ye.”
(WT/AY)
