Nerede olduğunu bilmek... Nasıl olduğunu bilmek... Kendini bilmek... Başkalarının sana dair değerlendirmelerini bilmek... Hiçbir şey bilmemek, başkalarının ne dediğine boş vermek...
İki uç arasında yer alan ve daha çok benimsenen başka bir nokta daha var. İyi yanlarını bilmek, kötü yanlarını görmezden gelmek. Bu haftanın "soru" ve "sorunları" bunlar olsun.
Çıkıp noktam, Dünya gazetesinin bir haberini aktararak konuyu ele alan Toplum Sağlığı Araştırma ve Geliştirme Merkezi'nin bir bilgi notu.
İşin aslı astarı neymiş diye iletilen kaynağa baktığımda gördüm o "ilginç sonuçları".
* * *
Kaynak Gallup Enstitüsü adlı 70 yıllık uluslar arası bir araştırma şirketi. Prof. Dr. George Horace Gallup (1901 - 1984) tarafından kurulmuş. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu 40'ın üzerinde ülkede temsilcilikleri ve sayıları iki bine ulaşan araştırmacıları var.
Şirket yıllık olarak yayınladığı bir dünya raporunda, ülkelerde, dolayısıyla dünya üzerindeki insanların hallerini, durumlarını ortaya koyuyor
Internet sayfasında konuyla ilgili sonuçlara baktığınızda yazılmaya ve tartışmaya değer pek çok başlık olduğu görülüyor. Bir sayfalık bir yazıda hepsini irdelemek olanaksız.
Yalnız sağlığa bakıldığında, belki bildiğimiz ama böyle ifade edildiğinde şaşırdığımız sonuçlar görülüyor.
* * *
İlk şaşırtıcı sonuç genel değerlendirme açısından "Rusya"yı yakalamış olduğumuz. Genel sıralamada yerimiz aynı: "69.sıra". Dünyanın iki kutbundan birisinin "sistem değiştirdikten sonraki haliyle de olsa onu yakalamış olmak belki bazılarına iyi gelebilir.
Ama hemen üzerimizde "Tunus"un, altımızda da "Ekvador"un olduğunu bilince bu "iyilik hali" neye dönüşür bilemem.
Beni en çok etkileyen iki değerlendirmeden birisi "sosyal sermaye/kaynaklar", diğeri ise "kişisel özgürlükler" bakımından bulunduğumuz sıralar oldu:
İlkinde 104 ülke arasında "103.", ikincide ise "94." sırada olmayı başarmışız.
* * *
Tabii burada asıl irdelememiz gereken en önemli nokta Sağlık. Bu açıdan yapılan değerlendirmede yerimiz "56." sıra. Hemen üstümüzde "Jamaika", altımızda ise "Panama" bulunuyor. Bu sıralamada ilk iki sıradaki ülkeler "Avusturya" ve "İrlanda", son iki sırada ise "Zimbabwe" ve "Orta Afrika Cumhuriyeti" var. Genel olarak "11." sırada olan ABD'nin bu açıdan yerinin ise "27." sıra olduğunu da ekleyelim.
Orada mevcut verilere göre Türkiye'de her 10 bin kişiye 13 hekim ve hemşire düşüyor. Bu bakımdan dünyanın "orta noktası"nda duruyor; "hasta yatağı" sayıları açısından da yer aynı. Beklenen ortalama yaşam süresi 62. Bu ortalamanın biraz üzerinde. Nüfusun % 3'ü yetersiz besleniyor. Genel olarak düşük bir oran.
Bununla birlikte "on bin canlı doğumda 26" olan çocuk ölüm oranı diğerleriyle kıyaslandığında bir hayli yüksek. On kişiden sekizi sağlık hizmetine erişebiliyor ama sağlıklı içme suyuna erişme şansı nüfusun yalnız %58'i için mevcut.
Sağlık hizmetinden memnuniyet oranı % 79 ve bu oranla Türkiye genel sıralamada "75." sırada bulunuyor. Nüfusun % 61'i kendisini "iyi" hissediyor. Bu ölçüyle de Türkiye diplerde yer alıyor.
* * *
Emniyet ve Güvenlik bakımından "83." Sırada olan Türkiye'nin "dünyanın en büyük 17. ekonomisi"yken bu noktada bulunması sanırım üzerinde hepimizin tartışması gereken noktalar.
Tabii en çok da "Sağlıkta Dönüşüm Programı"nı uygulayanlar ve savunanların.(MS/EÜ)