bianet stajımı anlatırken bazı ayrıntıları, aklımda kalan ve beni etkileyen anıları da paylaşmak, ana akım medyadan farklı konumlanmış ‘bia mutfağının’ işleyişini aktarmak için daha iyi bir yol olacaktır kanımca.
Çünkü toplumsal cinsiyet, kadın, çocuk ve insan hakları, ifade özgürlüğü, azınlıklar gibi konularda ne kadar duyarlı olduğunuzu düşünseniz de kimi "anılar" onlarca kitaptan daha etkili oluyor insan yaşamında ve hafızasında...
Kamu yönetimi okuyup bianet'te staj yapmak
Kamu yönetimi bölümü “taze” mezunu olarak bianet’e başvururken bölümümle ilgili kabul edilme konusunda bazı şüphelerim vardı.
Okulumun stajı zorunlu tutmaması ise staj deneyimsizliği anlamına geliyordu ki, başvuru sürecinde tüm bu şartlar benim heyecan seviyemi daha da artırmıştı.
Ancak hiçbir sorunla karşılaşmadan bianet’e çağırılmam ile koşa koşa gitmem bir oldu.
İlk iş imla hatalarını düzeltmek
Heyecanlı ilk günün ilk işi olarak ulvi "imla hatalarını" düzeltme görevini üstlendim. Bu görev daha sonra da ilk göz ağrım olarak staj süresince sürdü.
Nihayet görevimi sorumluluğumun bilincinde olarak (ve hatta belki de fazla kaptırarak) ciddi bir şekilde yerine getirmeye başladım.
O kadar ki; okuduğum haberleri içerik yönünden tam olarak anlayabilmek için düzeltme görevimi yerine getirdikten sonra tekrar okuyordum.
O.S.'nin ismini yaygın medyanın beynime kazıdığını fark ettim
Sabah mahmurluğuyla başladığım okuma ve düzeltme seanslarından birinde bir bia haberini içimden okurken gözlerimle taradığım fakat iç sesimin farklı seslendirdiği bir kısaltma isimle karşılaştım.
Hrant Dink suikast zanlısı O.S.’nin ismi iç sesimde tam bir isim olarak telaffuz ediliyordu. Henüz haber hazırlandığı günlerde 18 yaşını doldurmamış zanlının ismi iki yıldan beri yaygın medya aracılığıyla beynim(iz)e kazınmışken, ben bu kısaltmayla uyandım o sabah.
IPS Vakfı’nın hazırladığı Hak Haberciliği ve Habercinin Elkitabı serileri’ni bianet zaten gelir gelmez size sunuyor.
Ben kişisel tercih olarak sıralamayı bozup Medya, Etik ve Hukuk adlı kitabı karıştırmayı seçmiştim. Etik ve ahlak felsefesi kavramlarını zihnimde oturtmaya çalıştığım o günlerde O.S. kısaltması bana asıl dersi verdi.
bianet’te sabah toplantıları günün haber iskeletini belirliyor. Tüm ekip bir araya geliyor ve zaten “aynı dili” konuştuklarından kısa sürede görevler ve haberlerin nitelikleri tartışılarak kolayca belirleniyor. Benim şansım ise bu görev paylaşımlarının arasında her gün farklı şeyler deneme fırsatına sahip olmak oldu.
Ancak belirtmem gerekir ki toplumsal cinsiyet konusuna olan özel ilgim nedeniyle dönem kadın hakları editörü Tolga Korkut staj süresince en çok soru sorduğum kişi oldu.
Sokağa çıkmak en eğlenceli kısım
Sokağa çıkıp güncel bir konuda insanlarla konuşmak, görüşlerini almak belki de en eğlenceli ve etkileyici safha.
Daha da güzeli, görüş alınırken toplumsal cinsiyetin ve adil söz hakkının haberin tamamında temel hedef olması .
Haber dilini oluşturmak üzerine...
İlk tecrübenin heyecanıyla sokakta gördüğüm ve tahminen acelesi olmayan herkesle konuşabileceğimi düşünmem, zamanla bu kararın da bir gözlem süreciyle daha doğru verilebileceğini anlamak için “istemsiz” bir deneme yanılma metodunu gerektirdi.
Bol bol yanıldım ama reddedilmek de bir tecrübe tabi…
Haber dilini oluşturmakta zorlandım. Beynimde yer etmiş ‘klasik’ bir dil vardı ve bunu ancak ondan kurtulmaya çalışırken fark edebildim.
Yerel basına ses vermek
Yine bir bianet okuyucusu olarak yerel basının öneminin ve gerek maddi yetersizliklerinin gerek fırsat eşitsizliklerinin farkında olmama rağmen bir haber için eşit bölgesel dağılım ile yerel gazetecilerle görüşme ve görüşlerini aktarma görevini üstlendiğimde ‘halka yakınlık ilkesi’nin medya alanında da ne kadar etkili olduğunu gözlemlerinin farklılığından ve güncelliğinden anladım.
"Maganda" demeden maç kutlamasında silahla ateş açmayı yazmak
Milli maçlar ve‘Milli sevinç’ döneminde bianet yoğun olarak kontrolsüz ve rast ele silah kullanımına eğildi.
Haberlerde (benim önce hiç üzerine düşünmediğim) şiddeti meşru kılan ve “kabullenilebilir” hale getiren hatta görmezlikten gelmek için ‘kavram’ına sığınan “maganda” kelimesi geçmiyordu ama düşünülüyor ve düşündürülüyordu.
Benim dersim ise gazeteciliğin oluşturduğu dille üstlendiği sorumlulukları günlük kelimelerde de tartma gereğini öğrenmek oldu.
Daha önce de benzerlerine katılmış olsam da katıldığım paneller ve mitingleri farklı bir gözle izlemeye başladım bu staj süresince.
"Nasıl haberleştirilir, kısıtlı bir haber sayfasında, nasıl daha çok fikre, söze, talebe yer verilebilir?" beyin fırtınalarının etkisini, haberi hazırlayanın yanına bir sandalye çekmekle hafiflettim nihayet.
Editörlerin yanında sandalyeniz hazır
Zaten dilediğiniz an aradığınız cevapları vermek için her editörün yanında “sandalyeniz” hazır oluyor. Editörlük alanları dönüşümlü olması da sorularınızı hangi editöre yöneltseniz onun “doğru adres” olmasını sağlıyor.
Sadece üç hafta dahil olabildiğim bianet ailesinin mesleki tutumunun yanında enerjik ofis ortamı ve size duyulan güven, aidiyet duygusunu hemen hissettiriyor ve bana düşen de size bu tecrübeyi yaşamayı tavsiye etmek oluyor.
Korkmayın sadece çalışıyorlar
Son paylaşmak istediğim anı ise şu olacak; sabahları keyifli sohbetlerle karışık haber okuma seansları öğleden sonra yerini büyük bir uğultu halinde klavye tuşu seslerine bırakıyor. Sakın korkmayın. Sadece çalışıyorlar.
İçinde hayat sevinci olan herkes gazeteci olabilir
Gazetecilikle akademik olarak bir ilişkim olamamış olsa da, insanı bağımlısı haline getiren bu mesleğin içinde “çaylakça” da olsa kısa bir süre için var olmanın bana armağan ettikleri, okuduğum her haberi olumlu/olumsuz eleştirmek, daha iyi nasıl sunulabilirdi sınırsız şüphesi, sadece haksızlıkları değil “haklılıkları” da dile getirme gereği ve ‘Azım ama yine de varım’ diyeni sadece dinlemek , görmek değil seslerine ses katma telaşı oldu diyebilirim.
Nadire Mater ise şöyle özetlemişti bu tutkuyu; "İçinde hayat sevinci olan herkes gazeteci olabilir". Hayatı sevmek, farklılıkları benimseyip, eşitliklerin peşinden koşmakla daha mümkün çünkü.
Tüm bianet ailesine sonsuz teşekkürler.(BT/EZÖ)
Bahar Toker'in makale ve haberlerine ulaşmak için tıklayınız.