Fotoğraf: Salı günü gerçekleştirilen gösterilerin video kaydından
Fransa'da sendikalar, Salı günü, 2023'ün 14'üncü protesto eyleminde, Başkan Macron'un "emeklilik reformu" adını verdiği, işçi kazanımlarını budayan ve emeklilik yaşını iki yıl yükselten yeni emeklilik yasasının yürürlüğe girmesi öncesinde, son kez harekete geçti.
Sendikalar, yasanın rafa kaldırılması doğrultusunda Perşembe günü solun desteğini alan Liot grubunun verdiği önerge üzerine yapılması planlanan oylama öncesinde gösterilere güçlü bir katılımın parlamentoyu baskı altına alacağını umuyorlardı.
Solun yönetimindeki Genel Hizmetler Sendikası'nın (CGT) başkanı Sophie Binet, Salı sabahı BFM televizyonuna verdiği demeçte, "Sendikal hareketin tarihinde bir başka büyük gün olacak" demişti. "Altı ay sonra da sendikalar hala birleşik ve öfke, hayal kırıklığı ve motivasyon çok yüksek"
DW'nin haberine göre, Fransa İçişleri Bakanlığı, Salı günkü gösterilere ve ülke çapındaki grevlerde yaklaşık 280 bin katılımcının yer aldığını açıkladı. 2023'ün ilk aylarında emeklilik yasası protestolarının doruğunda bir milyonu aşkın protestocu taleplerini dile getirmek için sokaklara dökülmüştü, Fransa içişleri bakanlığı yetkilileri Salı günü 4 bini başkent Paris'te olmak üzere yaklaşık 11 bin polisin görevlendirildiğini bildirdi.
Protestolarda ne oldu ?
Reuters, CGT üyelerinin 2024 Paris Yaz Olimpiyat Oyunları merkezine baskın yaptığını ve kısa bir süre işgal ettiğini söyledi.
Sosyal medyada dolaşan videolarda Paris'in kuzeyinde, Aubervilliers'de yer alan merkeze akın eden protestocular görüntülendi.
Oyunların düzenleyicileri adına konuşan bir yetkili Reuters'e binaya "20-30 CGT protestocusunun kısa bir süre girdiğini" söyledi. Herhangi bir şiddet veya yıkım gerçekleşmediğini açıkladı.
Siyasal yorumcular, Macron'un partisinin üyesi olan Ulusal Meclis Başkanının Perşembe günkü oylamayı geçersiz kılacağını öngörüyor. Anayasaya göre Ulusal Meclis'ten ek maliyetleri karşılayacak eşzamanlı düzenlemeler olmaksızın kamu maliyesine yeni yük yük getiren yasaları geçirilemiyor.
Arka plan
Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, 10 Ocak'ta yeni "emeklilik reformu" kapsamında emeklilik yaşının 64'e çıkaracaklarını duyurdu.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un seçim vaatleri arasında yer alan düzenlemenin içeriği hakkında bilgi veren Borne, emekliliğe ayrılma yaşının 62 olduğu ülkede 1 Eylül'den itibaren yasal emeklilik yaşının kademeli olarak her yıl 3 ay yükseltilerek 2030'da 64'e ulaşacağını aktardı.
Hükümetin planı, muhalefetin ve işçilerin tepkisiyle karşılaştı.
16 Mart'ta Macron yasa tasarısını Anayasa'daki özel bir hükme dayanarak oylamadan yasalaştırdı.
21 Mart'ta muhalefet, yasanın oylanmadan geçirilmesine karşı güven oylaması çağrısında bulunduysa da hükümeti düşürmek için gereken 287 oya ulaşamayınca emeklilik yasasının Ulusal Meclis'te iptalinin önü kapandı.
14 Nisan'da Fransa'nın en yüksek yargı kurumu olan Anayasa Konseyi, "emeklilik reformu"nun bazı tali maddelerini iptal etmekle birlikte, aralarında emeklilik yaşının 62'den 64'e çıkartılması da olan bir çok temel maddesinin anayasaya aykırılığı iddiasını reddetti.
Anayasa Konseyi kararları kesin hüküm niteliğinde olduğundan işçilerin Macron hükümeti karşısında yargıda hak arama yolu kapanmış oldu.
Konsey ayrıca yasanın referanduma götürülmesi talebini de reddetti.
Konsey kararının açıklanmasından sonra halk meydanlarda toplanarak kararı protesto etmeye başladı. CGT sendikası Fransa emekçilerini karara karşı direnmeye çağırdı.
2022'deki seçimlerde cumhurbaşkanı adayı olan Boyun Eğmeyen Fransa partili Jean-Luc Mélenchon, Twitter hesabından, hükümetin duyurduğu emeklilik reformunu "ciddi sosyal gerileme" olarak değerlendirdi.
Aşırı sağcı Ulusal Birlik vekili Marine Le Pen de Twitter'da, "Fransızlar, bu haksız reformu engellemek için tüm kararlılığımıza güvenebilirler." mesajını paylaştı.
(AEK)