Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Enstitüsü (DİSK-AR) çocuk işçiliğiyle ilgili yayımladığı raporda çocuk işçilerin çalışma saatlerinin haftalık 54 saati bulduğu belirtildi.
Türkiye’de Çocuk İşçiliği Gerçeği Raporu-2015’te, çocuk işçilerin ücretsiz işçi ya da ucuz işgücü olarak en çok sömürülen kesimi oluşturduğu vurgulandı.
Rapora göre, Türkiye’de 1999-2006 arasında istihdam edilen çocuk sayısının 2 milyon 270 binden 890 bine düştü, ancak 2006-2012 arasında çocuk işçiliğinde azalma eğiliminin durdu. 2012 yılında çocuk işçi sayısı 893 bine ulaştı.
Çocuk emeği
DİSK-AR’ın raporu çocuk emeğinin ev içine kaymaya devam ettiğini de gösterdi.
“İstihdam içinde değerlendirilmeyen ev işlerinde çalışan çocukların sayısı 1999 yılında 4 milyon 447 bin iken, 2006 yılında bu sayı 6 milyon 540 bine ulaşmıştır. 2012 yılı için ise bu rakam yaklaşık 1 milyon kişi artarak 7 milyon 503 bine yükselmiştir. (1)
Çocuk işçiliğinin en kötü biçimi
Raporun vurguladığı bazı noktalar şöyle:
* Türkiye’deki çocuk işçiliğinde artış çocuk emeğinin en kötü biçimlerinde yaşanıyor.
“2012 verilerine göre 2006 yılından bu yana çocuk işçiliğinin en kötü biçimlerinin en yaygın olduğu ücretsiz aile işçisi çocuk işçilerin, toplam çocuk işçiler içerisindeki oranı yüzde 41’den yüzde 46’ya, sayısı ise 362 binden 413 bine yükselmiştir.
“Yine aynı kapsamda değerlendirilen tarım sektöründe çalışan çocukların sayısı da 73 bin kişi artış göstererek 326 binden 399 bine, toplam çocuk işçilere oran ise yüzde 37’den yüzde 45’e ulaşmıştır.”
Artış eğilimi
* Okula devam ederken çalışan çocukların sayısı 2006-2012 yılları arasında yüzde 64 oranında artarak 272 binden 445 bine yükseldi.
“Okuyan çocukların 2006 yılında yüzde 2’si ekonomik bir faaliyette çalışırken 2012’de bu oran yüzde 3’e ulaştı. Bu çocuklar arasında ev işlerinde çalışanların oranı da yüzde 43’den yüzde 50 seviyesine yükseldi. Okula devam etmeyen çocukların sayısı 2 milyon 314 binden, 1 milyon 297 bine gerilerken, okula gitmeyen çocuklar arasında ekonomik faaliyetlerde çalışanların oranı yüzde 27’den yüzde 35’e yükseldi. Buna karşın ev işlerinde çalışan çocukların sayısı bu kategoride yüzde 44’den yüzde 39’a geriledi.”
İş cinayetleri
* İş cinayetleri çocukları da öldürüyor.
“İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) verilerine göre 2013 yılında yaşamını yitiren 1235 işçinin 59’u çocuk işçidir (18’i 14 yaş ve altı, 41’i 15-17 yaş arası). 2014 yılında bu sayı 54 olarak görülmektedir (19’u 14 yaş ve altı, 35’i 15-17 yaş arası). 2014 yılı için her 100 iş cinayetinden üçü çocuk işçileri bulmuştur. Yani can veren her 30 işçiden yaklaşık birisi yoksulluktan dolayı çalışan çocuk işçilerdir (İSİG 2014, İSİG 2015). Çocuk işçiler güvencesiz işçi havuzunun önemli bir kaynağıdır ve çocuk işçi cinayetleri oranının artacağı da aşikârdır.”
* Türkiye’de çalışan çocukların çalışma nedenlerinin başında yoksulluk geliyor.
Çalışma saatleri
* TÜİK’in 2013 verilerine göre, haftalık ortalama fiili çalışma süresi okula devam etmeyen çocuklar için haftalık 54,3 saat ile Türkiye ortalamasının üstünde.
* TÜİK’in 2013 verilerinde ücretli, yevmiyeli veya kendi hesabına çalışan çocukların yüzde 52’si 2012’de aylık 400 TL’lik bir gelirle çalışmak zorunda kaldığı görülüyor. (YY)
(1) "TÜİK çocuk işgücü istatistiklerine göre ev işleri, hane halkı fertleri tarafından kendi evlerinde gerçekleştirilen ve ekonomik faaliyet tanımının dışında kalan faaliyetlerdir. Bu faaliyetler, hane halkı fertleri tarafından (çocuklar da dâhil olmak üzere) ücretsiz olarak gerçekleştirilen evle ilgili işleri kapsamaktadır. Hane halkı için alışveriş yapma, yemek pişirme, çamaşır yıkama, ütü yapma, küçük kardeşlere veya hanede bulunan hasta fertlere bakma, evi temizleme, hanede bulunan eşyaları onarma vb. faaliyetler bu kapsamda değerlendirilmektedir.”
* Türkiye'de Çocuk İşçiliği Gerçeği Raporu'na buradan ulaşabilirsiniz.