İnsan Hakları ve Mazlumlar İçin Dayanışma Derneği (MAZLUMDER) 21, 22, 23 ve 24 Mart 2008 tarihlerinde Van, Hakkari ve Yüksekova’da Newroz kutlamaları sırasında ve sonrasında meydana gelen olaylara ilişkin raporunu dün (10 Nisan) yayınladı.
"Kutlamalar izne tabi değildi"
Raporda, kutlamaların yasaklanmadığı pek çok başka ilde olay çıkmadığı belirtiliyor ve Van, Hakkari ve Yüksekova'daki olaylardan kutlamaları yasal izne tabi olmadığı halde izne tabiymiş gibi değerlendirerek engelleyen mülki idare ve kolluk kuvvetleri sorumlu tutuluyor.
"Aşırı ve orantısız güç kullanıldı, yaşam hakkı ihlal edildi"
Mülki amirliğin ve güvenlik güçlerinin olay çıkmaması ve gerginliği düşürmek için herhangi bir girişimde bulunmadıkları ileri sürülen raporda, görevleri şüphelileri yasalara uygun şekilde yakalayarak yargı önüne çıkarmak olan güvenlik güçlerinin aşırı ve orantısız güç kullandığı, kadın, çocuk, yaşlı demeden, eylemci-sıradan vatandaş ayrımı yapmadan tüm halkı cezalandırmaya kalktığı savunuluyor.
Rapor Van'da Zeki Erinç ve Ramazan Dağ'ın, Yüksekova'daysa İkbal Yaşar'ın ateşli silah yaralanması sonucunda hayatını kaybettiğine de yer veriyor, kolluk kuvvetlerinin ayrıca çok sayıda insanın yaşam hakkını tehdit ettiğini ileri sürüyor:
"Hedef gözeterek ve sonuçları öngörülebilir şekilde halkın üzerine ateş açmakla, öldüresiye darp edilmekle, ölüme sebebiyet verilecek şekilde taşlar ve coplar kullanmakla, gaz bombalarının nefes alamayacak şekilde çok fazla kullanılmasıyla, panzerlerle Van, Hakkari ve Yüksekova’da çok sayıda kişinin yaşam hakkı tehdit edilmiştir."
Raporda güvenlik güçlerinin bu tutumu nedeniyle Van’da 70'i sivil 18'i polis olmak üzere toplam 88, Hakkari'de 50, Yüksekova’da ise 4’ü ağır olmak üzere 11 yaralının tespit edilebildiği, tespit edilebilenlerin yanı sıra soruşturma korkusuyla hastaneye başvurmayan çok sayıda yaralı olduğunun tahmin edildiği vurgulanıyor.
"Gözaltındakilere işkence yapıldı"
Rapora göre 2 Nisan itibarıyla olaylar nedeniyle Van'da 199 kişi gözaltına alınırken, Hakkâri'de 7’si 18 yaşından küçük olmak üzere 28 kişi tutuklandı Yüksekova’da ise 20 kişi gözaltına alındı ve daha sonra devam eden gözaltılar sonucunda 10 kişi serbest bırakılırken ve 15 kişi tutuklandı.
MAZLUMDER'in raporunda gözaltına alınanların hemen hepsinin işkence ve kötü muamele gördüğü de iddia ediliyor.
"Vatandaşlara onur kırıcı küfürler edildi"
Ev, iş yerleri ve araçlara yapılan saldırılarla konut dokunulmazlığı ve mülkiyet hakkının ihlal edildiğine dikkat çekilen raporda güvenlik güçlerinin kadın-erkek, çocuk-yaşlı ayırmadan herkese çok ağır ve onur kırıcı küfürler etmesi de eleştiriliyor, sorumluluğu olanların açığa alınarak yargılanması talep ediliyor.
Öte yandan Yüksekova'daki olaylar sırasında karnına isabet eden kurşunla yaralanan Fahrettin Şedal, dün 18:00'de hayatını kaybetti. Böylece Newroz olayları nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı dört oldu. (KM)
