İtalya'da dün (4 Mart 2018 Pazar) günü yapılan genel seçimler sonrası açıklanan sandık çıkış anketlerine göre seçmen koalisyonda karar kıldı. İlk sonuçlara göre hiçbir parti tek başına iktidar olamıyor.
Seçimler 630 sandalyeli Temsilciler Meclisi ile 315 sandalyeli Senato'nun üyelerinin belirleyecek. İlk açıklamaya göre yaklaşık 50 milyon seçmenin yüzde 73’ü oy kullandı.
Hem basit çoğunluk hem nispi temsil esasına dayanan yeni ve karmaşık seçim yasası gereği, bir partinin iktidara gelebilmesi için yüzde 40 oy oranını aşması gerekiyor.
En çok oyu 5 Yıldız Hareketi aldı
Sandık çıkış anketlerine göre sağ popülist 5 Yıldız Hareketi (M5S) yüzde 29,5-32,5 arası oyla tek başına en çok oy alan parti.
5 Yıldız seçime ittifak kurmadan girmişti. Bu nedenle seçime ittifak halinde giren sağ partilerin gerisinde kaldı.
Sağ ittifak
Eski başbakan Silvio Berlusconi'nin Forza Italia partisi ile aşırı sağcı Lig, aşırı sağcı İtalya'nın Kardeşleri ve Biz İtalya'yla partilerinden oluşan sağ ittifak, yüzde 33 ile 36 aralığındaki oy oranı ile seçimin galibi oldu.
Sol ittifak
İktidardaki koalisyon hükümetinin büyük ortağı ve eski başbakan Matteo Renzi liderliğindeki Demokrat Parti (PD) yüzde 20-23, Emma Bonino'nun Avrupa partisi yüzde 2-4, Giulio Santagata'nın Birlikte partisi yüzde 0-2 ve Beatrice Lorenzin'in merkezci Popüler Sivil Liste partisi yüzde 0-2 olmak üzere, merkez sol ittifakı yüzde 24-27 arasında oy aldı.
Seçim sonuçlarının kesinleşmesi uzun sürebilir
Bu seçimlerde ilk kez uygulanan ve oldukça karmaşık bir formüle dayanan seçim yasası gereği, parlamentodaki dağılımın kesinleşmesi normalden daha uzun zaman alması bekleniyor.
Seçim yasası Ekim 2017’de değiştirilmiş ve muhalefetin yoğun tepkisini çekmişti. Yeni seçim yasası, koalisyonu engellemek ve iktidar partisini güçlü biçimde göreve getirmek amacıyla düzenlenmişti.
Kesin sonuçların belirlenmesinin ardından partiler arasında koalisyon görüşmeleri başlayacak. Koalisyon görüşmelerinde partiler parlamentoda çoğunluk için gerekli yüzde 40 oy oranını elde etmeye çalışacaklar.
Koalisyon görüşmelerinden de sonuç çıkmazsa cumhurbaşkanı tarafından bir "teknik hükümet" atanması ve erken seçime gidilmesi ihtimali de bulunuyor.
Koalisyon ülkesi
İtalya, yıllardır siyasi istikrarsızlıklarla mücadele ediyor ve ömrü ortalama 1,1 yıl süren hükümetler, bu nedenle gereken reformları hayata geçiremediklerinden yakınıyor. Ülkede neredeyse tamamı koalisyon olmak üzere 71 yılda 64 hükümet değişti. Son 6 yılda ise, 4'ü de halk tarafından seçilmemiş olmak üzere 4 başbakan göreve geldi.
25 yılda 5’inci kez seçim yasasında değişiklik yapılmış olması da bu istikrarsızlığın göstergelerinden.
Siyaset uzmanlarının ilk yorumları, bu yıl ilk kez uygulanan karmaşık seçim yasasının "kimsenin kazanmaması için hazırlandığı ve bunda da başarılı olduğu" şeklinde oldu.
İtalya'da bu seçimlerin ardından, 1946'daki cumhuriyet ilanından bu yana geçen 72 yılda 65. hükümet kurulacak.
5 Yıldız Hareketi’nin yükselişi
TIKLAYIN - 5 Yıldızlı Hareket: Umutsuzların Umudu
5 Yıldız Hareketi (M5S), bölgesel seçimlerde olduğu gibi genel seçimlerde de büyük başarı elde etti.
M5S'nin başbakan adayı Luigi Di Maio, seçim kampanyası boyunca iktidarı paylaşmayacağını kesin bir dille beyan etmişti. Ancak sonuçların belirlenmesinin ardından, partiden yapılan açıklamada koalisyona yeşil ışık yakıldı.
Parti adına ilk açıklama M5S'nin temsilcilerinden Alessandro Di Battista'dan geldi:
“Tüm partiler bize gelip, bizi muhatap almak zorunda. Halka şunu söylemek istiyorum; bu, tüm İtalyaların şeffaf bir siyaset izlemesinin tek güvencesi olacak. Diğer partiler bizim şeffaflık, dürüstlük ve güvenilirlik ilkelerimiz doğrultusunda bizimle müzakere masasına oturmak zorunda.”
Lig Partisi elini güçlendirdi
Seçimlerde oyunu artıranlardan bir diğeri Merkez Sağ İttifakı'nın ortaklarından, Matteo Salvini liderliğindeki Lig Partisi (L) oldu.
Geçmiş yıllarda ayrılıkçı talepleriyle bilinen parti ülkenin tamamından oy toplamayı başardı.
İttifak içinde başbakanın kim olacağı konusunda henüz anlaşmaya yanaşmayan Lig Partisi, bu sonuçlardan sonda ittifak içinde daha fazla söz sahibi oldu.
Lig Partisi temsilcilerinden Giancarlo Giorgetti, resmi olmayan seçim sonuçlarını şöyle yorumladı:
“Geleceğe daha huzurlu ve bilinçli bakıyoruz. Ne yapacağımızı net bir biçimde belirledik. Lig Partisi için bugün, tarihi bir gün oldu. Daha önce hiç bu kadar büyük bir başarı elde etmemiştik. Hem kuzeyden hem de güneyden oy topladık. Sanıyorum ki Matteo Salvini mücadelesini kazandı.”
Berlusconi 2019’a kadar dönemiyor
Merkez Sağ İttifakı'nın ortaklarından Haydi İtalya'nın (FI) lideri Silvio Berlusconi, aktif siyasete geri dönebilmek için bir sene daha beklemek zorunda. 2019 yılına kadar siyasetten men edilen eski başbakanın planlarında hükümeti kurmak ve meclise dönebilmek için önümüzdeki sene erken seçim düzenlemek vardı.
Renzi istifa eder mi?
Seçimlerde en büyük hezimete uğrayan Demokrat Parti'nin (PD) kulislerinde partinin lideri Matteo Renzi'nin istifa edip etmeyeceği konuşuluyor.
2016'daki anayasa referandumu sonrasında başbakanlık görevinden ayrılan Renzi'nin Merkez Sol İttifakı, bayrağı geri alması için yeterli oy toplayamadı. (HK)
* Kaynaklar: euronews.com, bbc.com, birgun.net, aa.com.tr.