HDP ve CHP çocuk mahpusların maruz kaldığı her türlü şiddet ve kötü muamelelerin araştırılarak mağduriyetlerinin giderilmesi, etkili ve sürekli önlemlerin alınması için Meclis’e araştırma önergesi verdi.
Araştırma önergelerini HDP Siirt Milletvekili Besime Konca ve CHP İstanbul Milletvekili Sezgin Tanrıkulu ayrı ayrı verdi.
Sözleşmeye aykırı tutum
Konca 13 Ocak 2016 tarihi itibariyle, 179 bin 611 kişilik mevcuduyla cezaevlerinin yüzde 99,69 doluluk oranına ulaştığına ve bu mevcudun 2384’ünü, 1667 tutuklu ve 717 hükümlü olmak üzere çocukların oluşturduğuna dikkat çekti.
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde çocuklara hapis cezasının en son uygulanacak yöntem olarak ifade edildiğini hatırlatan Konca buna rağmen Türkiye’de cezaevlerinde bulunan çocukların yüzde 70’inin tutuklu olduğunu belirtti. Altı ay ile iki yıl arasında değişen uzun sürelerle tutukluluk halinin peşin cezaya dönüştürüldüğünü söyledi.
Konca ayrıca çocukların cezaevlerinde yedikleri yemeklerin nitelik ve niceliklerindeki ciddi sorunlar olduğunu; aileleri ile görüşmede zaman ve mekan sınırlılığı, örgün eğitimden uzaklaşma, doktora erişim ve tedavi kısıtlılığı şeklinde tezahür eden eğitim-öğretim, sağlık ve beslenme gibi en temel haklarının gasp edildiğini belirtti.
TIKLAYIN - ÇOCUK CEZAEVLERİNİN KAPATILMASI İÇİN KANUN TEKLİFİ
Adana’daki cezaevinde hak ihlalleri
“Ayrıca son zamanlarda basında yer alan haberler ve avukatları aracılığıyla elde edilen bilgilere göre Adana E Tipi Cezaevinde, ‘çıplak arama’ adı altında cinsel tacize, ‘hoşgeldin dayağı’ tanımlaması ile rutin olduğu anlaşılan ve kameraların olmadığı her ortamda uygulanan fiziksel şiddete, ‘bana başkanım diyeceksin’ şeklindeki dayatmalarla ağır psikolojik şiddete ve boyun eğilmemesi halinde yine fiziksel şiddete maruz kaldıkları ortaya çıkmıştır.
“İdare tarafından tişört ve pantolonlarının sıyırılmasının istenmesi gibi çocukların maneviyatını zedeleyen ciddi ihlallerin bulunduğu çocuk cezaevlerinde fiziksel şiddet ve cinsel istismar aynı koğuş içinde farklı yaş grubundaki çocuklar arasında da gerçekleşmektedir.
“Özellikle siyasi suçlar kapsamında cezaevinde bulunan çocukların; yetişkin koğuşlarına konularak yetişkinlerin fiziksel ve cinsel istismarına maruz bırakılmaları, zorla çalıştırılmaları, ağır disiplin cezalarının uygulanması söz konusudur.”
TIKLAYIN - ÇOCUK CEZAEVLERİ SİVİL DENETİME AÇILMALI
Tanrıkulu Adana’dan Ankara’ya örnekler verdi
Aynı sorunlara dikkat çeken Tanrıkulu da önergesinin gerekçesinde Adana Kürkçüler E Tipi Cezaevi’nde yaşananların yanında başka örnekleri de hatırlattı.
“Halen Sincan Çocuk ve Gençlik Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan Muhammet K. İsimli çocuğun buraya nakledilmeden önce günde 23 saat olmak üzere 27 gün boyunca Şanlıurfa Ceza İnfaz Kurumu’nda hücrede tutulduğu iddia edilmektedir.
“Bir başka önemli iddia ise Sincan Çocuk ve Gençlik Ceza İnfaz Kurumu’nda 23 Kasım 2015 tarihinde meydana gelen koğuş kavgası nedeniyle çocuklara şiddet uygulandığı, cezaevi idaresinin konu ile ilgili olarak 3 personel hakkında işleme gerek görmediği ve 13 çocuk mahpus hakkında ‘orantılı güç’ uygulandığını belirttiği ifade edilmektedir.
“Şırnak T Tipi Cezaevi’nde ise bir çocuk mahpusun her gün diğer mahpuslar tarafından dövüldüğü, hakaret ve darba maruz kaldığı, tecavüz ile tehdit edildiği iddia edilmektedir. Ayrıca aynı çocuk mahpusun yatağını bir başka mahpusa verdiği için yerde yattığı da yine iddialar arasındadır.”
Tanrıkulu geçmişte Şakran’da ve Pozantı’da yaşanan hak ihlallerini de hatırlatarak benzerlerinin yaşanmaması ve cezaevlerindeki çocuklara yönelik hak ihlallerine karşı önlem alınması için Meclis araştırmasının zorunlu olduğunu söyledi.
TIKLAYIN - SES: YENİ ÇOCUK CEZAEVLERİ DEĞİL, NİTELİKLİ ÇOCUK POLİTİKASI GEREKLİ
Çocuk cezaevleri kapatılmalı, yenileri açılmamalı
HDP’li Konca çocuk cezaevlerinin travma merkezleri haline geldiğini söyleyerek hükümetin yeni çocuk cezaevleri açma planlarını da eleştirdi, yeni bir çocuk adalet sisteminin gerekliliğini vurguladı.
“Çocuğun yüksek yararı ilkesi gözönünde bulundurularak çözüm bulunması gerekirken, AKP iktidarı, Hatay, Tarsus, Diyarbakır ve Kayseri’de 288’er kişi kapasiteli olmak üzere inşaatı devam etmekte olan 4 adet ve Çorlu’da proje aşamasında olan 1 adet, toplamda 5 adet yeni çocuk cezaevinin açılacağı yönünde beyanlarda bulunmaktadır.
“Aksine uygulanagelen denetimsizlik ve cezasızlık politikaları neticesinde cinsel istismarın, ağır psikolojik ve fiziksel şiddetin sistematik olarak uygulandığı mekânlar haline gelen mevcut çocuk cezaevlerinin kapatılmasına ve ‘çocuğun yüksek yararı’ temelinde yeni bir çocuk adalet sisteminin tesis edilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.” (YY)