Eğitim Reformu Girişimi’nin (ERG) 2016-17 Eğitim İzleme Raporu’na göre, Diyanet İşleri Başkanlığı’na bağlı 4-6 yaş kurslar ile belediyelerce ve derneklerce açılan kreşleri kapsayan toplum temelli kurumların sayısı 2015-16’da 692 iken 2016-17’de iki katına çıkarak 1448’e yükseldi.
Tüm öğrenciler arasında bu kurumlara devam edenlerin sayısı 2015-16’da 21 bin 20 iken 2016-17’de 46 bin 736’ya yükseldi.
Toplum temelli kurumlara devam eden çocukların tüm okul öncesi öğrenim gören çocuklara oranı da 2015-16’da yüzde 1,7 iken, 2016-17’de yüzde 3,6 oldu.
ERG’nin raporunda yer alan verilerin bazıları şöyle...
Okul öncesi
*2016-17 eğitim-öğretim yılında Türkiye genelinde okul öncesinde net okullulaşma oranları 3-5 yaş için yüzde 36; 4-5 yaş için yüzde 46; 5 yaş için yüzde 59.
Şehirlere göre yapılan incelemede 5 yaş net okullulaşma oranı en yüksek Erzincan’da görüldü: yüzde 82,8. Onu yüzde 80,5 ile Burdur izledi.
Bu alanda en düşük oran önceki yıl olduğu gibi yüzde 32,3 ile Şırnak ve yüzde 35,7 ile Ağrı’da belirlendi.
Bölgeler temelinde incelendiğinde, 5 yaşta en yüksek okullulaşma oranı yüzde 71 ile Batı Marmara’da, en düşük okullulaşma oranı ise yüzde 46,5 ile Güneydoğu Anadolu’da görüldü.
*4 yaş için, en yüksek yüzde 20’lik varlık dilimindeki ailelerden gelen çocukların okul öncesi eğitime katılma olasılıkları en düşük yüzde 20’lik varlık dilimden gelen çocuklara göre yüzde 26 daha fazla.
*Okul öncesinde özel kurumlarda öğrenim gören çocukların oranında 2011’den bu yana artış görülüyordu; 2016-17’de ise az da olsa düşüş yaşandı.
Bu oran 2011-12’de yüzde 9,5; 2012-13’te yüzde 11,6; 2013-14’te yüzde 12,8; 2014-15’te yüzde 14,8; 2015-16’da yüzde 15,9 idi; 2016-17’de yüzde 15,5 oldu.
*2016-17 yılında derslik başına düşen öğrenci sayısı Türkiye genelinde özel anaokullarında 8, özel anasınıflarında 11. Bu sayı, resmi anaokullarında 24, resmi anasınıflarında 25 olarak çıktı.
*2016’da merkezi yönetim ve yerel yönetim kaynaklarıyla yapılan eğitim harcamaları içerisinde okul öncesi eğitimin payı, önceki iki yılda olduğu gibi, yüzde 1,1’le sınırlı kaldı.
İlkokul
*İlkokul düzeyinde net okullulaşma oranı 2015-16 yılında yüzde 94,4 iken, 2016-17’de yüzde 91,2’ye düştü.
Bu oran cinsiyete göre çok farklılaşmıyor; kızlar için yüzde 91,2, oğlanlar için yüzde 91,1.
*Şehirler bazında bakıldığında, ilkokulda net okullulaşmanın en yüksek olduğu iller Van (yüzde 94,7), Şanlıurfa (yüzde 94,7) ve Şırnak (yüzde 94,3).
Raporda 2016-17 eğitim-öğretim yılında bazı illerde ilkokul okullulaşma oranlarında şaşırtıcı düşüşler saptandı. İlkokul net okullulaşma oranı 2015-16’da Gümüşhane’de yüzde 73 iken 2016-17’de yüzde 59’a, Bayburt’ta yüzde 90,7’den yüzde 77,6’ya, Giresun’da yüzde 92,9’dan yüzde 86,2’ye düştü.
Ortaokul
*Ortaokulda net okullulaşma oranı 2015-16’da Türkiye genelinde yüzde 94,9 iken 2016-17’de yüzde 95,7’ye yükseldi.
Bu oran kızlar için yüzde 95,8, oğlanlar için yüzde 95,6 olarak belirlendi.
*Ortaokulda net okullulaşma oranı en yüksek Ardahan (yüzde 98,8), Bartın (yüzde 98,5) ve Artvin’de (yüzde 98,2) görüldü.
En düşük net okullulaşma oranı ise Hakkari (yüzde 86,9), Bayburt (yüzde 82,4) ve Gümüşhane’de (yüzde 61,2). Ortaokulda net okullulaşma oranları yalnızca bu üç ilde yüzde 90’ın altında.
*Derslik başına düşen öğrenci sayısı 2016-17’de Türkiye genelinde önceki yıla göre 2 azalarak 20 oldu; ortaokulda ise önceki yıla göre 1 artarak 31 oldu.
İllere göre incelendiğinde derslik başına düşen öğrenci sayısı Gaziantep’te 31, Şanlıurfa’da 29, Diyarbakır’da 24, İstanbul’da 27 iken Yozgat, Artvin ve Tunceli’de 10, Rize’de 11 ve Edirne’de 12 olarak saptandı.
*İlköğretim düzeyinde 247 bin 207 çocuk özel eğitim hizmetlerinden yararlanıyor. Bu düzeyde özel eğitimden yararlanan çocukların yüzde 75’i kaynaştırma eğitimi alıyor.
*İlkokulda 20 gün ve üzeri devamsızlık yapan öğrencilerin oranı 2015’te yüzde 5,6 iken 2016’da yüzde 5’e geriledi.
Genel ortaokullarda bu oran 2015’te yüzde 12,2 iken 2016’da yüzde 10,9’a; imam-hatip ortaokullarında 2015’te yüzde 7,9 iken 2016’da yüzde 7,1’e geriledi.
Ortaöğretimde okullulaşma
*2015-16’da yüzde 79,8 olan ortaöğretimde net okullulaşma oranı, 2016-17’de yüzde 82,5’e yükseldi.
Bölgeler arasında en yüksek okullulaşma oranı Doğu Marmara’da (yüzde 90,2) iken; en düşük oran ise Kuzedoğu Anadolu’da (yüzde 67,4).
Bolu’da ve Rize’de yüzde 100 olan net okullulaşma oranı, Ağrı’da yüzde 51,6, Muş’ta yüzde 50,1.
*Son yıllarda kız çocukların ortaöğretimde okullulaşma oranlarında artış görülüyor. Bu oran, okullulaşmanın en düşük olduğu bölgelerden Güneydoğu Anadolu’da 2015-16’da yüzde 64,2 iken 2016-17’de yüzde 65,8’e; Ortadoğu Anadolu’da yüzde 64,4’ten, yüzde 66,8’e çıktı.
Ortaöğretimde devamsızlık
*Genel ortaöğretimde 20 gün ve üzeri devamsızlık yapan öğrencilerin oranı 2015’te yüzde 42,4 iken 2016’da yüzde 28,7’ye geriledi.
Bu oran, mesleki ve teknik ortaöğretimde yüzde 46,3’ten yüzde 42,9’a, imam-hatip Anadolu liselerinde yüzde 41,2’den yüzde 35,9’a geriledi.
Özel eğitim hizmetleri
*Ortaöğretim düzeyinde toplam 56.262 çocuk özel eğitim hizmetlerinden yararlanıyor. Bu çocukların 33.658’i kaynaştırma yoluyla, 22.604’ü ise özel eğitim okullarında öğrenim görüyor.
Lise türlerine göre
*2016-17’de, Ortaöğretim’de Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlı liseler ile özel mesleki liselerde öğrenim gören öğrencilerin oranı yüzde 43,4’ten yüzde 41,3’e; Din Öğretimi Genel Müdürlüğü’ne bağlı liselerde öğrenim gören öğrencilerin oranı yüzde 13’ten yüzde 12,2’ye geriledi.
Ortaöğretim Genel Müdürlüğü’ne bağlı liseler (Anadolu, fen, sosyal bilimler, güzel sanatlar, spor, genel, Anadolu öğretmen liseleri) ile özel liselere devam eden öğrencilerin oranı yüzde 43’ten yüzde 46’ya yükseldi.
*2016-17’de genel ortaöğretim öğrencilerinin (açıköğretim öğrencileri hariç) yüzde 20’si özel ortaöğretim kurumlarında öğrenim gördü; bu oran bir önceki yıl yüzde 20,4’tü.
Özel mesleki ve teknik eğitim kurumlarına devam eden öğrencilerin tüm mesleki ve teknik ortaöğretim öğrencileri (açıköğretim hariç) içindeki payı ise yüzde 4,1’den yüzde 4,9’a yükseldi.
Öğretmenler
*Aralık 2016 verilerine göre Türkiye’de öğretmen sayısı 900 bin 511’e ulaştı. MEB yetkilileri tarafından Ocak 2017’de yapılan açıklamalara göre yaklaşık 70 bin öğretmen ihtiyacı bulunuyor.
*2016-17 eğitim-öğretim yılının ilk döneminde, Türkiye genelinde öğretmen başına düşen öğrenci sayıları ilkokulda 17, ortaokulda 16, genel ortaöğretimde 13 ve mesleki ve teknik ortaöğretimde 12 oldu.
Eğitim ortamları
*2016-17’de bakanlığa bağlı olarak toplam 532 bin 667 öğrenci kapasiteli 2936 resmi pansiyonlu okul bulunuyor.
Pansiyonlu okullarda kalan toplam yatılı öğrenci sayısı 359 bin 521 iken, boş yatak kapasitesi 173 bin 146.
Toplam 377 bin 410 öğrenci kapasiteli 3926 özel öğrenci yurdu bulunuyor. Özel yurtlarda kalan öğrenci sayısı 163 bin 273.
(Bu sayılar ilköğretim, ortaöğretim, mesleki ve teknik eğitim, imam-hatip okulları ve özel eğitim okullarını kapsıyor.)
*Türkiye genelinde ve tüm kademelerde kütüphanesi olan okul oranı 2015’te yüzde 39,1 iken 2016’da yüzde 47’ye yükseldi.
*Spor salonu olan okul oranı 2015’te yüzde 12,1 iken 2016’da yüzde 7,5’e; çok amaçlı salon veya konferans salonu olan okul oranı yüzde 40,1’den yüzde 38,4’e geriledi.
*2015 yılı verisine göre Türkiye’de 538 öğrenciye 1 psikolojik danışman ve rehber düşüyor. (YY)
* Rapora buradan ulaşabilirsiniz.