Türkiye Barolar Birliği (TBB) Çevre ve Kent Hukuku Komisyonu, 1 Kasım seçimlerinin ardından siyasi partiler ve milletvekillerinden çevre hakkı için taleplerini 10 maddede sıraladı.
TBB Çevre Komisyonu Başkanı Ali Arabacı imzasıyla hazırlanan açıklamada "çılgın projeler" olarak adlandırılan yatırımların sağlıklı çevrede yaşama hakkına en büyük tehdit olduğu belirtildi.
ÇED süreci düzenlenmeli
1-) Çevresel Etki Değerlendirmesindeki (ÇED) aşınma onarılmalı.
Bu kapsamda ÇED uygulamasında;
* ÇED Raporlarının bilimsel ve objektifliğinin sağlanması için proje sahibi ile raporu düzenleyenler arasındaki mali ilişkileri ortadan kaldıracak akademik meslek odalarının denetimine açacak,
* ÇED raporlarında planlanan faaliyet ile birlikte o bölgede var olan diğer faaliyetlerin yarattığı çevresel etkinin kümülatif olarak değerlendirilmesini zorunlu hale getiren
* Halkın katılımı toplantılarının halkın bilgiye erişiminin ve projeye ilişkin karar süreçlerine katılımını sağlayacak,yasa ve yönetmelik değişikliği yapılmalı.
Çevre ve Orman Bakanlığı müstakil olmalı
2.) Kanun hükmünde kararname (KHK) ile yaratılan aşınmalar onarılmalı.
Bu kapsamda;
* Çevre Bakanlığı ve Orman Bakanlığı müstakil birer bakanlık olarak yeniden örgütlenmeli.
* Tabiat Varlıklarını Koruma Merkez Komisyonu ile Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonları özerk ve bilimsel hale getirilmeli.
* Çevre ve kültür değerlerinin korunmasına ilişkin davaların harç yükü hafifletilmeli, davanın reddi halinde idare lehine avukatlık ücreti hükmedilmesi düzenlemesi kaldırılmalı.
Aarhus Sözleşmesi imzalanmalı
3-) Bilgiye erişim ve çevresel karar verme sürecinde halkın katılımı sağlanmalı.
Danimarka'nın Aarhus Kentinde Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu'nun (ECE) imzaya açtığı ve 30 Ekim 2001’de yürürlüğe giren Çevresel Konularda Bilgiye Erişim, Çevresel Karar Verme Sürecine Halkın Katılımı ve Yargıya Başvuru Sözleşmesi (Aarhus Sözleşmesi), bir an önce imzalanıp, usulüne uygun yürürlüğe konmalı.
Çılgın/lüzumsuz projelerden vazgeçilmeli
4-) Toplumsal ve ekolojik maliyeti çok yüksek olacak "çılgın" diye adlandırılan lüzumsuz projelerden vazgeçilmeli.
5-) Yatırımlarda yer seçiminde tarım alanlarının ve hassas alanların korunmasına öncelik verilmeli.
Nükleer santral, kömürlü santralden vazgeçilmeli
6-) Türkiye ve bölge için ciddi risk yaratacak Akkuyu ve Sinop Nükleer Santralı projelerinden vazgeçilmeli.
7-) Küresel iklim değişikliğinin baş sorumlusu olan kömür yakıtlı termik santralı projelerinden vazgeçilmeli.
Altından vazgeçilmeli, Hasankeyf korunmalı
8-) Ağır metal kirliliği engellenemeyen doğada onarılamayacak bozulmalara yol açan altın, gümüş, nikel gibi metalik madencilikle ilgili projelere izin verilmemeli.
9-) Ormanların ve kıyıların yapılaşmaya ve işletmeciliğe açılmasına yol açan uygulamalardan vazgeçilmeli.
10-) Hasankeyf gibi insanlığın ortak kültür mirasını yok edecek yatırımlara izin verilmemeli, tarihsel mirasın korunmasına ilişkin tedbirler alınmalı. (NV)