Tarihin en eski hesaplanma aracı olarak bilinen abaküsle temeli atılan bilgisayarın günümüzdeki halini alması 1930'lu yıllara dayanıyor. 1937 yılında Harvard Üniversitesi'nden Howard-Aiken ilk otomatik hesap makinesi MARK-I'i yaptı. 1943 yılında Pennsylvania Üniversitesi'nden J.P. Erkert ilk işlevsel bilgisayar olan 30 ton ağırlığındaki ve saniyede 5 bin işlem yapabilen 'Electronic Numerical Integrator And Calculator'ı (ENIAC) geliştirdi.
ENIAC, 30 ton ağırlığında, 9x15 metrelik bir odayı dolduran bir bilgisayardı. Hesaplama vurumlarını, bin 500 elektromekanik röleden geçirip, 18 binden çok radyo lambasından alıyordu. ENIAC'ı çalıştırabilmek için 150 bin voltluk bir enerji gerekiyordu ve sadece 80 karaktere eş veriyi kaydedebiliyordu. Lambaların hepsi çalıştığı zaman mühendis ekibi bir problemi çözebilmek için elle 6 bin kabloyu fişe takarak ENIAC'ı kurmak zorundaydı.
1951-1959 yılları arasında üretilen bilgisayarlarda vakum tüpleri kullanılıyordu. Bu tüpler bir ampul büyüklüğünde, çok fazla enerji harcayan ve ısı yayan tüplerdi. Manyetik teyp ve tambur gibi saklama araçlarına kaydedilen veriler ve programlar bilgisayara delgi kartları aracılığıyla yükleniyordu.
1959-1964 yılları arasında üretilen bilgisayarlarda transistörler kullanılmaya başlandı. COBOL, FOLTRAN, ALGOL gibi yüksek düzeyli programlama dilleri üretildi.
1964-1970 arasında üretilen bilgisayarlarda entegre devre sistemi kullanılmaya başlandı. Devreler silikon chip'lerin içine yerleştirilmeye başlandı. Yüksek güvenilirlik, maliyet düşüklüğü, kullanılışlılık, düşük enerjilerde çalışması ve hızlılığı, chip'lerin mikro-bilgisayar yapımında kullanılmalarını sağladı. 1970'li yıllardan sonra büyük çaplı tümleşik devrelerin kullanılmasıyla birlikte, hacimleri iyice küçülen bilgisayarların hesaplama hızları ve güvenilirliği artış gösterdi.
Mikroişlemci adı verilen tek bir tümleşik devre yongalarının bilgisayarlara uygulanması ile birlikte tek kullanıcılı daha ucuz bilgisayarlar geliştirilmeye başlandı. İlk IBM kişisel bilgisayarı 1981 yılının Ağustos ayında piyasaya çıktı.
İlk kişisel bilgisayarlar
IBM-PC: 1981 yılında piyasaya sürülen bu cihaz, bilgisayar çılgınlığını başlattı denilebilir. İki adet 5.25'lik inçlik floppy disket sürücüsü olan IBM-PC'nin sabit diski bulunmuyordu. IBM bir süre sonra bu bilgisayara sabit disk koydu ama bilgisayarın hafızası olan RAM anakartla birleşik olduğu için hafızasını artırmak olanaksızdı. Sahip olanlar, antikacılara ya da teknoloji müzelerine bu bilgisayarı satabilirler.
IBM XT: IBM firmasının 10 megabaytlık sabit disk koyduğu ilk kişisel bilgisayar olan XT, IBM-PC'nin özelliklerine göre daha gelişmiş bir bilgisayardı ama sahipleri onu da bir müzeye satabilirler.
IBM AT: 1985 yılında piyasaya sürülen IBM AT bugünkü anlamda PC'nin gerçek babası kabul edilebilir. IBM firması bu bilgisayarla ISA adı verilen anakart mimarisini bütün endüstrinin kullanımına açtı. ISA bütün bilgisayar endüstrisi için standart bir mimari oldu. ISA donanım alanında da önemli gelişmelere yol açtı. Firmalar IBM AT' a uyumlu tarayıcı, modem vb. ürünler üretmeye başladılar.
PCjr ve PS/2: IBM'in ürettiği ilk AT bilgisayarları çok pahalıydı. Diğer bilgisayar üreticisi firmaların ürettiği bilgisayarların IBM'e göre daha ucuz olması nedeniyle, IBM'de kaptırmaya başladığı ev bilgisayarı pazarını yeniden kazanmak için piyasaya sürdüğü modelleri PCjr ve PS/2, PCjr'nin az yetenekli oluşu, PS/2'nin ise pahalı kartları kabul etmesi nedeniyle pek tutmadı.
1987 yılından itibaren Intel firması her iki yılda bir ana işlem chipini daha hızlı ve daha fazla işlem yapabilen modellerle geliştirdi. Bu arada diğer firmalarda işlemciler üretmeye ve ürettikleri işlemcilerine Intel benzeri isimler vermeye başladılar. Bunun üzerine Intel, ürünlerinde Latince'de beş anlamına gelen Penta kelimesinden türetme Pentium adını verdi. Bu isim o kadar tuttu ki Intel diğer chiplerine Pentium adı vermeye başladı.
Bu aşamalardan sonra günümüze gelene kadar bilgisayarların boyutları çok küçüldü, elle taşınabilir, hatta ceplere konulabilecek boyutlara ulaştı. Hızları eskiye oranla hayal edilemeyecek noktalara gelen bu üstün teknolojilerin fiyatları ise satın alınabilecek kadar ucuzladı. Her an kendini yenileyen bilişim sektörü sayesinde şu anda kullandığımız bilgisayarların birkaç yıl içinde tarihe karışması, yerlerini ise şu an hayal bile edemeyeceğimiz ürünlerin alması kaçınılamaz gözüküyor.
Bilgisayarda bazı ilkler
Bilgisayar programı: 701 adlı ilk bilgisayar programı IBM tarafından 1962 yılında üretildi.
Mouse: İlk mouse Xerox tarafından 1974'te üretildi.
Modem: 1979'da ilk defa kişisel olarak gerçekleştirildi.
Elektronik bilgisayar: Japon NEC firması tarafından 1955 yılında üretildi.
Intel: Robert Noyce ve Gordon Moore tarafından 1968'de kuruldu.
Floppy disk: IBM'de çalışan Alan Shugart tarafından 1971 yılında bulundu. (NS)