TMMOB'a bağlı İnşaat Mühendisler Odası (İMO), köprü ve otoyolların özelleştirilmesiyle ilgili yaptığı açıklamada, kar getiren bir kamu kurumunun daha satıldığını ve 16 bin işçinin işten çıkarılma tehdidi yaşadığını belirtti. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise özel sekötrün devletten daha iyi olduğunu söyledi.
Karayolları ve köprüler, Ülker, Koç, UEM'den oluşan ortaklığa 25 yıllığına 5 milyar 750 milyon lira karşılığında özelleştirildi.
İMO'nun verdiği bilgilere göre, Türkiye'de yük taşımacılığının yüzde 90'ı ve yolcu taşımacılığının yüzde 95'i karayolu üzerinden yapılıyor.
Karayolları Genel Müdürlüğü'nün yatırım kalemleri incelendiğinde ise 2009 'da 2 milyar 457 milyon 115 lira, 2010'da ise 3 milyar 73 milyon lira harcama yapıldığı anlaşılıyor. İki yıldaki yatırım harcamalarının toplamı özelleştirilme bedeline neredeyse eşit.
Yedi yılda kendini amorti edecek
Resmi açıklamalara göre, adı geçen köprü ve otoyolların, örneğin 2012'nin ilk 11 ayında kamuya sağladığı ekonomik girdinin 740 milyon lira olduğu, dolayısıyla, zaman içerisinde yeni geçiş noktaları oluşturulmaz, geçiş ücretlerine zam yapılmaz, gişelerden geçen araç sayısında artış olmazsa bile, yaklaşık yedi yılda kendini amorti edecek.
İMO verilerine göre, özelleştirilen köprü ve otoyollarda, son on yılda elde edilen kâr yaklaşık 4,5 milyar dolar, on yılda gelir artış oranının ise yüzde 250, adı geçen noktalardan geçiş yapan araç sayısında son on yılda yüzde 76 oranında artış var.
Tüm bu veriler ışığında yapılan açıklamada, yedi yılda kendini amorti edecek ve ondan sonra kar edecek yatırım ile kamunun zarara uğratıldığı belirtildi.
Ayrıca, açıklamada yaklaşık dokuz bin taşeron, altı bini memur ve kalanı kamu işçisi olan toplam 16 binden fazla çalışanın akıbetinin ne olacağının da belli olmadığına dikkat çekildi.
Şimşek: Özel sektör devletten daha iyi
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, özelleştirme ile ilgili gelen eleştirilere şöyle yanıt vermişti:
"Özel sektörün hizmet kalitesi, verimlilik, kaynakları etkin kullanma açısından devletten çok daha iyi. Özelleştirmede geliri işin bir boyutu, ama amaç sadece gelir değil. Biz, buradan elde ettiğimiz yaklaşık 5,7 milyar dolarlık geliri belki şu anda devam eden bölünmüş yollara harcayacağız."
Köprü ve otoyolların özelleştirilmesinin ardından işletmecilerin keyfi fiyat artışına gidebilecekleri yönünde endişeler olduğunu anlatan Şimşek, artışın ya TÜFE ya da ABD'deki enflasyon oranında olacağının şartnamede belirtildiğini söyledi.
Nereler özelleştirildi?
Karayolları Genel Müdürlüğü'nün sorumluluğunda bulunan, yapım, bakım, onarım ve işletmesini üstlenerek gelir elde ettiği, "Edirne-İstanbul-Ankara Otoyolu", "Pozantı-Tarsus-Mersin Otoyolu", "Tarsus-Adana-Gaziantep Otoyolu", "Toprakkale-İskenderun Otoyolu", "Gaziantep-Şanlıurfa Otoyolu", "İzmir-Çeşme Otoyolu", "İzmir-Aydın Otoyolu", "İzmir ve Ankara Otoyolu", "Boğaziçi Köprüsü", "Fatih Sultan Mehmet Köprüsü ve Çevre Otoyolu", bunlar üzerindeki hizmet tesisleri, bakım ve işletme tesisleri, ücret toplama merkezleri ve diğer mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıklarını işletme hakkı. (NV)
