Türkiye Musevileri Hanuka'nın 8. Mumunu Barış İçin Yaktı

Türkiye'deki Museviler Hanuka Bayramı'nın sekizinci ve son gününde mumlarını barış için yaktı. Neve Şalom Sinagogu'nda düzenlenen törende Hanuka gelenekleri de anlatıldı.

Pınar Tarcan

Türkiye Musevileri Hanuka'nın 8. Mumunu Barış İçin Yaktı

Haberin İngilizcesi / Kürtçesi için tıklayın

500. Yıl Vakfı Türk Musevileri Müzesi ve Neve Şalom Sinagogu Museviler'in Hanuka Bayramı'nda (Işıklar Bayramı) kapılarını açtı. Dün Hanuka'nın sekizinci mumu "Barış" için yakıldı.

500. Yıl Vakfı Başkanı Avi Cavit Habib ve Haham Rav İsak Haleva mumları birlikte yaktı.

Türkiye'deki Musevi toplumunun İstanbul'daki en büyük ibadethanesi Neve Şalom Sinagogu'nda yapılan Hanuka kutlamasında Haham Rav İsak Haleva, bayramın tarihçesini ve amacını anlattı.

Kislev ayının 25. günü kutlanmaya başlanan Hanuka Bayramı, 8 gün sürüyor. Bu yıl 12 Aralık'ta başlayan bayram, Yahudilerin Selefkilere karşı ayaklanmalarının anısına, sayısı her gün bir adet artırılarak yakılan mumlarla kutlanıyor. Bu niteliğiyle Hanuka, "Hag Ameorot/Işıklar Bayramı" adıyla da biliniyor.

Saldırılar da anıldı

Haleva, yaptığı konuşmada Neve Şalom Sinagogu'nun 1986, 1992 ve 2003 yıllarında uğradığı saldırıları da andı. Haham Haleva, "Neve Şalom ve diğer sinagoglarımız bu tip saldırılardan sonra hep ayakta kalmayı başarmıştır" dedi.

Neve Şalom'a 1992 yılında yapılan saldırıdaki kurşun izleri muhafaza edilmiş.

Haham Haleva'nın konuşmasının ardından 500. Yıl Vakfı Başkanı Avi Cavit Habib ve Haham Haleva, Hanuka'nın son gününde, sekizinci mumu yaktı. Haleva'nın dualarına sinagogda bulunan Museviler de eşlik etti. Müze Müdürü Nisya İşman Allovi, "Işığın mucizesinde bu yıl mumlarımızı 'Barış' için yakıyoruz" ifadelerini kullandı.

Barış duasına sinagogda bulunan Museviler de eşlik etti. Bayram kutlamasına, müzeyi ziyaret eden ve Musevi olmayan ziyaretçiler de katıldı. Mumlar dualarla yakıldı. Bayramın son gününde Polonya Yahudileri'ne özgü bir Hanuka geleneği olan Sagunyat adlı tatlı ikram edildi.

Hanuka Bayramı hakkında

Bayramın tarihçesi

Bayram, Suriye-Yunan Kralı Antiohus ve ordularının, Makabiler tarafından bozguna uğratılıp, 2. Bet-Amikdaş'ın 'putperestlerden kurtarılarak' Tanrı'ya adanmasını simgeliyor.
Bet-Amikdaş putlar ve simgelerini bıraktıktan sonra Tapınak'taki 'ebedi ışık'ı yakmak için bir küçük kap kutsal yağ bulundu. İnanışa göre bu yağ, Menora'yı yalnızca bir gün boyunca yakmaya yetekecek miktardaydı. Yine inanışa göre o küçük kap yağ, sekiz gün boyunca yanmaya devam etti.

Hanuka mumları nasıl yakılır?

Kişlev ayının 25'inci gününden itibaren sekiz gece boyunca, her gece bir mum artırılarak yakılır. Mumlar, Hanukiya'ya (yakana göre) sağdan sola dizilir, yakarken ise soldan sağa doğru yakılır.

Mumlar nereye yerleştirilir?

Hanukiya, Musevi geleneklerine göre evde iki yere konulabiliyor. Birincisi ve tercih edileni, yoldan geçen herkesin bu mucizeye şahit olabilmeleri için pencere önüne koymaktır.
Diğeri ise, kapıdan içeri girerken hemen girişin soluna yerleştirmektir. Böylece kişi, kapıdan girerken, sağında Mezuza, solunda Hanukiya mitzvalarıyla çevrili olacaktır.
Hanukiya yanarken bir yerden bir yere taşınmaz. Söndükten sonra istenilen yere götürülebilir

Yakma Zamanı ve Süresi

Hanukiya, Şabat öncesi harici, her gün yıldızlar çıktıktan sonra, akşam yatana kadar yakılıyor. Bir gece Hanukiya'yı yakmayı unutan kişi, ertesi gün, akşama kadar, (ama berahasız olarak) yakabiliyor.

Zot Hanuka

Hanuka'nın son günü, o gün sinagog'da okunan ayete (Zot Chanukat Hamizbe'ach, 7:84) göre, Zot Hanuka olarak biliniyor.
Kabala ve Hasidizm'in öğretilerine göre, Zot Hanuka; Yom Kipur kutsal sezonunun final mührü. Ayrıca, bu günün duaların özellikle kabul olduğu bir gün olduğunu belirtir Kabala ve Hasidik edebiyat.
Hanukiya, en az yarım saat yanmalı. Mumlar veya yağ, buna göre ayarlanmalı. Yarım saat dolmadan önce Hanukiya sönerse (Şabat harici), yakma işlemi tekrarlanır ama beraha söylenmez.

Geleneksel Hanuka Yemekleri

İlk mumu yakan yağın 'mucize eseri' sekiz gün yanmasını anmak için Hanuka bayramı süresince genellikle yağda kızarmış yiyecekler tüketiliyor.
Latke: Rendelenmiş patates, yumurta, soğan ve un karışımıyla yapılan bu patates gözlemeleri sıcak olarak, yanında elma sosu veya krema ile servis ediliyor. Sufganiya: Bir çeşit tatlı olan sufganiya, kızgın yağda kızartılıyor, bunlar daha sonra pudra şeker ya da tarçına batırılarak servis ediliyor. (PT)

Haber Yeri

BİA Haber Merkezi

Pınar Tarcan

[email protected]

tüm yazıları

bianet dış haberler ve iklim krizi editörü. Habertürk ve Vatan gazetelerinde muhabirlik ve politika editörlüğü yaptı. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Radyo, TV ve Sinema Bölümü mezunu....