Dışişleri Bakanı ve Eski Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı-Başkanı Hakan Fidan, PKK'nin "12. Kongresinin 5-7 Mayıs tarihleri arasında [yapıldığı]" ve "Önder Apo’nun çağrısı temelinde PKK çalışmalarına ilişkin tarihi öneme sahip kararlar aldı[ğı]"na ilişkin açıklaması üzerine bir TV kanalının yönelttiği soruları canlı yayında yanıtladı.
Fidan, DEM Parti, iktidar ortağı ve Kongre çağrısını yapan Bahçeli'nin MHP'si tarafından olumlu karşılanan açıklamayı şüpheyle karşıladığını ve kararların hangi doğrultuda alındığının henüz bilinmediğini söyledi.
MHP ve DEM'in olumlu açıklamalarına karşılık Fidan'ın "her sonuca açık durum" iması
9 Mayıs Cuma günü MHP TBMM Başkan Vekili Celal Adan PKK'nin açıklamasını, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada "Liderimiz Devlet Bahçeli Bey'in çelikten iradesi ve bilgece idaresi sayesinde; en derin yaramız sarılmış, kan ve kin devri kapanmıştır. Nifak saçanlar, emperyalizme maşalık yapanlar kaybetmiş; Türk milleti kazanmıştır. Bin yıllık kardeşliğimiz daim olsun. Liderimiz var olsun." şeklinde selamlamıştı
DEM parti de kararı "[...] elli yıllık çatışmadan barış ufkuna bir adım daha yaklaşmış oluyoruz. Bu adım, kadim topraklarımızın bağrında asırlardır özlemi çekilen barışın ve demokratik siyasetin yeniden filizlenmesinin ve gelişmesinin bir adımıdır." diyerek karşılamıştı.
Ancak Dışişleri Bakanı olmadan önce 2010'daki MİT Müsteşarlığı sırasında PKK yöneticileriyle Norveç'in arabulucuğuluyla Oslo'da çözüm ve barış müzakereleri yürüten ve daha sonra "Habur Olayı" olarak tarihe geçecek olan PKK gerillalarının silahsız olarak Türkiye'ye gelerek barış kampanyası yürütmeleri mutabakatının oluşturulmasında başrolü oynayan Hakan Fidan, gelişmeleri temkinle değerlendirdi. PKK'nin attığı adıma DEM Parti ve MHP'den farklı bir dil ve bakışla yaklaştı.
Fidan TV program sunucusunun "Bu hamle ile PKK 'nın terörün sonuna geldik diyebilir miyiz? Kıyas yapmak gerekirse bir öncekinden farkı ne?" sorusunu "[...] Şimdi geldiğimiz noktada bugün itibariyle bakacak olursak örgüt Sayın Bahçeli 'nin tarihi çağrısıyla cumhurbaşkanımızın da o sarsılmaz büyük kuşatıcı iradesiyle ortaya koyduğu sürece bir cevap vermeyle ilgili bir kongre hazırlık süreci geçirdi. Bu son 1 -2 haftada devam eden bir süreçti. Çeşitli formlarda toplanıp artık genel kongrenin kararını oluşturmaya çalışıyorlar anladığımız kadarıyla." diyerek yanıtladı.
Fidan, bu açıklamayı MHP ve DEM parti gibi kesinleşmiş bir kararın ürünü olarak değerlendirmedi. "Bugün haberlere bunların ilan edileceği bilgisi geçildi ama bir müddet daha anlaşılan bunu bekleme durumunda olacağız örgütün bu tarihi çağrıya cevabını duymak için." dedi.
"Örgütün bu ikili hayata son vermesi gerekiyor"
Sunucunun "İyi bir şey mi kötü bir şey mi bu? Yani anlamak için soruyorum." diyerek sorusunda ısrar etmesi üzerine Fidan'ın yanıtı şu oldu:
"Burada herkes iyi ve iyimser olmak istiyor. Gerçekten Türkiye'de geldiğimiz noktada aslında insanların tarihi zaten sosyal kaynaşması, milli birlik, bütünlük, kardeşlik, demokrasimizin geldiği o nokta. İnsanların siyaset yoluyla gündemlerini ilerletebilmeleri, istediği imkana sahip olmaları, hiçbir ayrımcılığın olmaması meselesi. Türkiye'de aslında terörün zeminini çoktan ortadan kaldırmış durumda. Fakat yanı başımızdaki komşularda, bu hani basınç alanların farklılığı olur fizikte, demokrasi eksikliğinin veya istikrar eksikliğinin olduğu ülkelerde hala örgüt kendine yer bulabiliyor. Yani örgüt bu ikilemi yaşıyor. Türkiye'deki şartlarla diğer ülkelerdeki varlığı farklı formlarda yani. Dolayısıyla artık bu ikili hayata bir son verilmesi gerekiyor. Ben bu noktada tabii ki beklentimiz olumlu bir cevap çıkması yönünde."
Bununla birlikte Fidan, "[...] bütün hazırlıklarını [...] kendi imkanları ve mücadelelerini göz önüne alarak hep yap[tıklarını] hatırlattı. Henüz olumlu bir yanıt almadıklarını ima ederek, "Ama buradan olumlu bir cevap çıkması bizim için tabii ki fevkalade önemli bir husus olur. Özellikle yani geçtiğimiz dönemle kıyasladığımız zaman tabii ki şu anda geçtiğimiz sefer bu yapılırken arazideki dinamik şartlar daha farklıydı. Yani Türkiye 'nin terörle mücadelesindeki sahip olduğu imkan ve kabiliyetler, teknoloji, istihbarat ve operasyon kabiliyetleri daha sınırlıydı. Süreç içerisinde bunun ileri gitmesi fevkalade önemli oldu." diyerek yanıtladı.
Fidan geçen sürede Kürtler'e "her türlü alt yapı, üst yapı hizmetleri götürerek", "demokrasiyi kesintisiz, çalıştırarak PKK'yi kendisini feshe mecbur ettiklerini" ima etti.
Dışişleri Bakanı, "Süreç içerisinde tabii ki özellikle Türkiye 'nin her tarafına götürülen altyapı, üst yapı yatırımları ve hiçbir ayrımcılığın olmaması, ülkedeki ekonomik refahı herkesin paylaşıyor olması, demokrasinin aksaksız, kesintisiz işliyor olması. Bu aslında bugün geldiğimiz noktada hem demokratik duruşumuz hem güvenlikle ilgili kat ettiğimiz mesafe bizi çok daha avantajlı duruma getirmiş durumda. Bu aslında örgütün bu noktada alacağı kararla ilgili işini de kolaylaştıran bir nokta. Örgüt lideri de Öcalan'da adadan yaptığı çağrıyla esas itibariyle bütün bu şartları göz önüne alarak bu çağrıyı yaptı." dedi.
Fidan'dan yeni talepler: "Silah bırakmak yetmez"
Hakan Fidan Öcalan'ın "27 Şubat Çağrısı"nı sözlük anlamının da ötesinde Kürtlerin özgür ve açık siyasete geçiş kararını Kürt siyasal hareketinin devlet denetimine girmeyi kabullenmesi olarak okuduğunu anlattı. Fidan şöyle dedi:
Kongre 'nin toplanmasını ve örgütün kendini feshetmesini, silahları bırakmasını ve illegaliteye son vererek legal zeminde hayat bulması konusunda bir çağrı var. Silahların olmayacağı, illegalitenin son bulacağı ve legal imkanlarla insanların kendi medeni bir şekilde siyasetini ilerleteceği bir zeminin inşası için herkesin çalışması gerekiyor. Illegalitenin son bulması ne demek? Illegalitenin son bulması şu demek, silahların bırakılması tek başına yetmiyor. İnsanların silah bıraktıktan sonra şehir artık zaten modern zamanlarda 300 'er 400 'er kişilik silahlı unsurlarla dolaşamıyorlar. Bu kadar hava üstünlüğünün olduğu bir yerde insanlar zaten örgütler imkanlarını ve kabiliyetlerini örgütlenmelerini şehirlere kaydırıyorlar. Oradaki illegal örgütlenmeler, milis örgütlenmeleri, gerektiği zaman silah kullanacak unsurların hazır tutulması meselesi gibi illegal yapıların, istihbari yapılarının ortadan kaldırması gerekiyor. Demokratik, şeffaf, herkesin görebileceği, hesap verilebilir bir örgütlenme modelinin nasıl bütün siyasi partilere, derneklere, vakıflara, sivil toplum kuruluşlarına Türkiye'de bu imkan tanınıyor. Ondan istifadeyle gündem ilerletilmesi, onun dışındaki illegal faaliyetlerinin sonuçlandırılması [...]"
"Olumlu bir sonuca varmasak da hayatın sonu değil"
Fidan sunucunun "Ben temkinli, iyimser olarak algılıyorum bu süreci. En azından karşı tarafın nasıl bir cevap vereceği ya da o kongreden nasıl bir sunuç çıkaracağını açıklayana kadar temkinli olmakta fayda var. Ama iyimseriz gibi algılıyorum" yorumuna "biz de olumlu bir beklenti içindeyiz ama olmaması demek de hayatın sonu değil. Zaten olumlu olmayan bir duruma göre biz mücadele içerisindeyiz" sözleriyle karşılık verdi.
Yani bu örgüt için kolay bir karar değil. Kendi içerisinde de çok fransiyonların olduğu bir husus ama örgüt liderliğinin bu konuda ortaya koyduğu açık tavrın bir cevap bulması beklentisi var. Yani burada dediğim gibi biz de olumlu bir beklenti içindeyiz ama olmaması demek de hayatın sonu değil. Zaten olumlu olmayan bir duruma göre biz mücadele içerisindeyiz. Toplumsal birliğimiz, demokrasimiz, mücadelemiz her şeyimiz. Ama bu olursa gerçekten yani masum insanların, masum gençlerin dağa çıkması, kanın akması, toplumsal birliğin sürekli bir tehdit altında olunması, bir takım daha ileri bölgesel düzenin kurulması bu Irak 'a da etki edecek, Suriye'de etki edecek. Yani oralarda yapılması beklenen aynı Türkiye'de olduğu gibi çok ileri yatırımlar var. Kalkınma yolu bir taraftan, şimdi Suriye'de yeni bir düzen kuruluyor. Artık silahlı mücadelenin olmadığı, herkesin birbirine saygı duyduğu ve refahı paylaştığı, özgürlüğü paylaştığı bir bölgeyi inşa etmemiz gerekiyor.
"Varlığını başka ülkelere hizmet sunarak devam ettirme ne kadar onurlu?"
Fidan sunucunun PKK'nin Rusya, Fransa, Almanya, İngiltere gibi büyük, emperyalist devletler tarafından "kullanıldığı" iddiasını paylaştı ve bu iddiayı bir adım adaha ileri götürerek "örgütün süreç içerisinde bir vekil unsur olarak, yabancıların tabiriyle 'proksi' olarak kullanıldığı, hizmet verdiği, ayakta kalmak için ülkeler arasında asli amacının dışında başka ülkelere hizmet sunduğu ortada. Bu, yani bin defa dokümente edilmiş, ispatlanmış bir konu." dedi
"Ben örgütütteki insanların da artık bundan çok fazla memnun olduğunu düşünmüyorum. Yani varlıklarını başka ülkelere hizmet sunarak devam ettirme ne kadar onurlu bir duruş o da tartışılabilir bir konu. Dolayısıyla var olan yeni şartlara göre bir durumu meydana getirecek bir karar alma süreci içinde olmaları gerekiyor." tavsiyesinde bulundu.
Fidan: "Yabancı ülkelerin hesaplarını bozacak güçteyiz"
"Şimdi diğer ülkelerin durumu ne olur? Tabii ki PKK 'nın mevcut haliyle Türkiye 'ye kan kaybettirecek tırnak içinde bir durumda olması, Türkiye ile bölgesel yarış içerisinde olan belli ülkelerin, sadece bulunduğumuz bölgede değil, Türkiye kendisine başka ülkede rakip görüp ama buradaki kan kaybının Türkiye 'yi orada yavaşlattığını düşünen ülkeler de var. Yani Afrika da size kendisini rakip görür, Balkanlar da rakip görür, Karadeniz de görür, Kafkaslar da görür, Asya da görür, görür de görür. Türkiye gibi potansiyeli çok yüksek ve bunu gün geçtikçe güçlü bir liderlikle, Cumhurbaşkanımızın liderliğiyle hayata geçiren, kendi potansiyelini hayata geçiren, realize eden bir ülkenin kan kaybı birçok ülkenin işine gelir. Bunlar tabii ki belli bir beklenti içinde olabilirler, tavır içerisinde olabilirler ama dediğim gibi biz bunların üstesinden geliriz ve bunların da artık çok fazla saklanabileceğini düşünmüyorum. Bizim çok şükür istihbaratımızın geldiği nokta, güvenliğimizin geldiği nokta çevrilen oyunları misliyle görüyoruz. Sadece oyunun kendisini değil, oyunun arkasında ne var, niye var? Bunlar gördüğümüz konular. Burada bizim bir sıkıntımız yok, tavır koymada da bir sıkıntımız yok. Çok netiz, biz kimseye oyun kurmadığımız için bize kurulan oyunlara tepki göstermede aldığımız bir meşruiyet var. Zaten çok şükür cesaretimiz yerinde, haklı olduğumuz hiçbir davadan geri adım atma gibi bir şeyimiz yok. "
Suriye'deki Kürtlerin geleceğini Suriyeliler belirleyecek
Hakan Fidan, sunucunun Suriye'de Şam Geçici Hükümetiyle Özerk Yönetim arasındaki ilişkileri tartışma girişimini ise ötelemeyi tercih etti. Sunucunun Şam'la imzaladıkları analaşmaya uymuyorlar şikayetine Fidan şöyle karşılık verdi:
"Şimdi Suriye ile ilgili temel kararların Suriyeliler tarafından alınması prensibiyle biz hareket ediyoruz. Bu önemli bir konu. Bizim için önemli olan başından beri Türkiye 'yi de tesiri altına alınan silahlı terör unsurlarının bölgede olmaması. Şimdi PKK 'nın kendisini lav etme ve silahları bırakma kararı alması durumunda, bunun Suriye ve Irak'taki ayaklarına nasıl yansıyacağı meselesini zaman içerisinde hep beraber göreceğiz. Yani ben şu anda bir takım ileri yorumlar ve okumalar yapıp var olan bir takım potansiyel konuların da aslında önüne geçmek de istemiyorum. Ama bütün bunların hepsini görüyoruz, tartışıyoruz. Çok fazla alternatif senaryomuz var. Çok fazla bir araya geliyoruz. İstihbarat dış işleri, iç işleri, savunma. Cumhurbaşkanımıza çok bu konuları arz ediyoruz. Bu konuda bütün alternatif konulara hazırız.
Bununla birlikte Fidan "Suriye ve Irak'ta ciddi bir kaygan zemin [olduğunu]" da vurguladı.
Şimdi buradaki kaygan zeminin genel itibariyle daha iyileştirilmesi için Türkiye gerçekten çok yapıcı bir dış politika izlemekte. Çok bütüncül yaklaşıyoruz. Biz sadece kendimize ait hususları gözlerine almıyoruz. Biz hep şunun farkında olduk. Yani hükümet olarak baştan beri. Ülkenin tamamıyla ilgili bir yapıcı zihniniz yoksa, kuşatıcı zihniniz yoksa oradaki herhangi bir parça sorunu çözmeyle uğraşmanız size bir şey getirmiyor. Otuz senede uğraşsanız bir şey yapamazsınız. Ülkenin tamamına yönelik bir vizyonunuzun ve bir kapsayıcı idrakinizin olması gerekiyor. Bu Irak olur, Suriye olur, başka bir problemli ülke olur. Ama şu anda dün Irak Başbakanı da Türkiye'deydi. Gerçekten Irak her geçen gün daha çok istikrara giden, daha çok toplumsal hizmetlere odaklanan bir noktaya doğru gidiyor. Biz de bunu teşvik ediyoruz. Irak, Suriye, Türkiye 'nin belli bölgeleri, çatışmaların, bölgesel çatışmaların, silahlı çatışmaların yer aldığı bir yer değil. Aynı dünyanın diğer taraflarında olduğu gibi, batıda olduğu gibi. Çünkü imkanımız var, kaynaklarımız var, üstün bir medeniyetimiz var. Neden biz herkesi tatmin eden siyasal sistem ve barış ortamı kurmayalım?
